Rss Title: Starnieuws
Selected Language: nl [Dutch]
Rss Feed Items: 14


[1/14] SEOB waarschuwt voor druk op SRD en overheidsbegroting
2025-07-02 04:31:00
2025-07-02 04:31:00

853a5c6cba99def56bd4f058289af723 [FeedLink]
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/87161



De economie vertoont tekenen van stabilisatie, maar wordt nog altijd bedreigd door structurele zwakheden. In het 22e bulletin van de Suriname Economic Oversight Board (SEOB) wordt gewaarschuwd voor de verzwakking van de SRD, hoge overheidsuitgaven en een blijvend begrotingstekort. Hoewel inflatie is gedaald en de bankensector er beter voorstaat, blijft duurzaam herstel onzeker zonder strakker beleid en hervormingen.

De wisselkoers van de SRD is in de eerste helft van 2025 verder onder druk komen te staan. Deze ontwikkeling wordt toegeschreven aan een forse toename van de SRD-geldhoeveelheid, veroorzaakt door oplopende overheidsuitgaven en het omzetten van buitenlandse leningen naar SRD. Tegelijkertijd blijft het vertrouwen in het economisch beleid laag, mede door de politieke onzekerheid rond de verkiezingen.

Ondanks de verzwakkende munt is de inflatie gedaald naar 6,0% in mei – het laagste niveau in jaren. Volgens de SEOB biedt dit enige verlichting voor huishoudens, maar de stijgende importprijzen (voedsel, brandstof, medicijnen) blijven de koopkracht aantasten.

Beperkte economische groei
De economische groei blijft mager. Eind 2024 lag het bruto binnenlands product (BBP) slechts 0,5% hoger dan een jaar eerder. De beperkte groei concentreert zich in de transport- en handelssector. Door het ontbreken van brede groei blijven nieuwe banen en inkomensverbetering uit. De SEOB spreekt van een kwetsbaar herstel dat snel kan omslaan bij externe of interne schokken.

Overheidsfinanciën uit balans

De overheidsuitgaven liggen structureel hoger dan de inkomsten. In januari 2025 gaf de overheid SRD 14,4 miljard uit tegenover SRD 3,6 miljard aan inkomsten. De belangrijkste uitgavenpost was een kapitaalinjectie van SRD 9,4 miljard aan de Centrale Bank van Suriname. Dit leidde tot een uitzonderlijk tekort van SRD 10,8 miljard. Ook in februari en maart bleef het tekort op de overheidsrekening voortduren.

De totale staatsschuld is gestegen tot 108,6% van het BBP, mede door de verzwakkende wisselkoers. Deze schuld drukt zwaar op de begroting en beperkt de ruimte voor investeringen in ontwikkeling.

Monetaire situatie onder druk
De basisgeldhoeveelheid (M0) in SRD is sterk gestegen, vooral door overheidstransacties. Dit zorgt voor overliquiditeit en zet de SRD verder onder druk. De Centrale Bank probeert via valuta- en openmarktoperaties de geldhoeveelheid te beheersen, maar de impact daarvan blijft beperkt zolang de overheidstekorten aanhouden.

De internationale reserves bedroegen in mei nog USD 1,6 miljard, goed voor een importdekking van 7,6 maanden. Deze buffer is stabiel, maar kan snel onder druk komen te staan bij aanhoudende tekorten en valutavlucht.

Bankensector versterkt
De bankensector laat herstel zien. Het percentage niet-renderende leningen daalde tot 4,1% in mei 2025. De gemiddelde solvabiliteit ligt boven 20%, wat wijst op voldoende buffers tegen financiële tegenvallers. Toch blijven de leenrentes met 14,6% hoog, wat kredietverlening en economische dynamiek belemmert.

Aanbevelingen SEOB
De SEOB dringt aan op een reeks structurele hervormingen en beleidsmaatregelen, waaronder:
- Het structureel terugbrengen van het begrotingstekort via besparingen en verbeterde belastinginning.
- Verzelfstandiging en versterking van de belastingdienst, inclusief digitalisering en verbreding van de belastinggrondslag.
- Implementatie van de Aanbestedingswet om transparantie en efficiëntie bij overheidsbestedingen te vergroten.
- Betere afstemming tussen monetair en begrotingsbeleid, om wisselkoersdruk en inflatie te beperken.
- Stimulering van kredietverlening aan productieve sectoren die werkgelegenheid en deviezenopbrengsten genereren.
- Bevordering van exportgroei en economische diversificatie, met name in de dienstensector en het toerisme.
- Hervatting van het IMF-programma om de ingezette hervormingen te consolideren en internationale steun te behouden.

De SEOB concludeert dat zonder geloofwaardig en consistent beleid de behaalde stabilisatie snel verloren kan gaan. Alleen met financiële discipline en brede institutionele hervormingen is duurzaam economisch herstel mogelijk.



[2/14] Kolom: Formates: Ja of niet?
2025-07-02 03:59:00
2025-07-02 03:59:00

523ab41f9ca85b3a1aacc5378defa2cf [FeedLink]
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/87162



Consternatie in het politieke veld. De NDP-voorzitter had aangegeven bij haar formatiepogingen niet met de VHP te zullen spreken. Dit besluit werd veroordeeld, met als argument dat de VHP een substantieel aantal zetels heeft verworven bij de laatst gehouden verkiezingen. Gemakshalve werd daarbij vergeten of bewust verzwegen dat de VHP-voorzitter bij zijn formatiepogingen in 2020 – toen ook de NDP een substantieel aantal zetels had verworven – zei: “Ik ga niet met de NDP praten,” of woorden van gelijke strekking.

Zelf vind ik dat bij verkenningspogingen met alle relevante partijen moet worden gesproken. Maar ik ken staten waar na de verkiezingen geen formele gesprekken met de partij die verloren heeft worden gevoerd in verband met de formatie. In onze kleine samenleving kunnen wij echter nooit voldoende met elkaar van gedachten wisselen. Vooral niet als ik in het regeerakkoord 2025–2030 Samen op weg naar een sociaal rechtvaardige, welvarende Surinaamse samenleving lees: “Wij kiezen voor samenwerking, gedeelde verantwoordelijkheid en gezamenlijke doelen boven verdeeldheid.”

De roep om een formateur werd al gauw gehoord. Die functionaris uit het grijze Surinaamse verleden. Maar is er in Suriname nog een taak weggelegd voor zo'n figuur? Overigens heet zo’n functionaris formeel kabinetsformateur en geen regeringsformateur. Niet zelden wordt, voorafgaand aan de benoeming van een kabinetsformateur, een kabinetsinformateur het pad opgestuurd.

Deze functionarissen werden aangesteld door het staatshoofd. In Nederland de koning, in Suriname door de vertegenwoordiger van de koning, de gouverneur. Overigens heeft de Tweede Kamer in Nederland de koning feestelijk bedankt voor zijn rol bij de formatie. De Tweede Kamer wijst sinds 2012 zelf een verkenner aan; de nieuwe benaming voor de functionaris die anno nu een kabinet formeert. Nederland is echter algemeen bekend om zijn maandenlange kabinetsformaties, terwijl met de regelmaat van de klok een kabinetscrisis dreigt. Het zal mij niet verbazen als in de nabije toekomst in Nederland de kabinetsformaties langer zullen duren dan de zittingsperiodes van kabinetten.

Wij mogen op staatsrechtelijk gebied samenwerken met Nederland, maar laten wij zeer spaarzaam zijn met staatsrechtelijke importen uit dat land. Vanwege haar relatief goed functionerende bestuurlijke instituten kan Nederland zich lange kabinetsformaties met demissionaire regeringen veroorloven. Maar wij in Suriname kunnen dat zeker niet. Anderzijds is de figuur van de kabinetsformateur typisch iets dat past bij het parlementair stelsel. Het stelsel dat Suriname sinds 1987 verlaten heeft. Sinds dat jaar werd in onze Grondwet het ceremonieel staatshoofd vervangen door een meer executieve. Een staatshoofd waarvan in artikel 110 lid e van die Grondwet staat dat “de president” bevoegd is tot het benoemen en ontslaan van ministers. Juist ja, net als in de VS!

Terwijl burgers in Suriname al jaren roepen om het tweepartijenstelsel van de VS, gaan in de VS steeds meer stemmen op die roepen om a Third Party. Wat sinds kort tijdens de verkiezingen in Suriname plaatsvindt – en ook dit jaar weer – zou gezien kunnen worden als vervulling van wensen van mensen in beide landen. In Suriname zien wij twee grote politieke partijen of partijcombinaties die de verkiezingen domineren, met Third Parties die soms doorslaggevend kunnen zijn voor welke van de twee grote politieke partijen of partijcombinaties uiteindelijk zullen regeren. En zo zien wij dat Suriname bezig is een eigen model te ontwikkelen. Een model waarbij de partij met de meeste zetels c.q. meeste stemmen de leiding mag nemen bij de regeringsformatie. Hierbij zou met alle relevante politieke partijen gesproken dienen te worden.

De vraag is of met het formeren niet gewacht moet worden tot na de formele uitslag van het Centraal Hoofdstembureau (CHS) bekend is en het al dan niet verbindend verklaren van de verkiezingen door het Onafhankelijk Kiesbureau (OKB).

Een mogelijke toegevoegde waarde van het aanstellen van een formateur c.q. verkenner zou kunnen zijn dat er meer nadruk komt te liggen op het te voeren beleid, met name het harmoniseren van verkiezingsissues en mogelijke maatschappijvisies van de verschillende politieke partijen die een coalitie zouden willen vormen. Maar gelukkig zagen wij zowel in 2020 als in 2025 dat verkiezings- en beginselprogramma’s bij die formatiegesprekken een prominente rol speelden.

Het is discutabel of wij de oude formateur weer tot leven moeten roepen in Suriname. Personen die zich echter geroepen voelen tot het formeren van regeringen, zouden zich meer moeten committeren aan het insluiten en minder aan het uitsluiten van politieke partijen. Dat er ook partijen zitting moeten nemen in de oppositie spreekt voor zich. Leden, zowel uit de oppositie als uit de coalitie, zijn hard nodig om erop toe te zien dat de regering de mooie beloftes die zij ons voorhouden in het regeerakkoord ook nauwgezet nakomt.

Hans Breeveld



[3/14] Brunswijk roept structuren bijeen na topoverleg
2025-07-02 03:00:00
2025-07-02 03:00:00

5fa70d899ab742cbe7b44a123b530c72 [FeedLink]
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/87169



ABOP-voorzitter Ronnie Brunswijk en NPS-leider Gregory Rusland hebben maandagavond een verhelderend gesprek met elkaar gevoerd. Volgens informatie van Starnieuws zijn meningsverschillen tussen beide leiders uitgesproken. Met NDP-voorzitter Jennifer Simons is telefonisch overleg geweest, omdat zij zich in Nickerie bevond.

In het verlengde van deze gesprekken heeft Brunswijk zijn partijstructuren opgeroepen voor een spoedvergadering die vanmiddag plaatsvindt in Ballroom Prince. Hij nodigt vertegenwoordigers uit alle districten uit die in staat zijn om de bijeenkomst bij te wonen. De genodigden worden geacht op eigen gelegenheid naar de vergadering te komen.

Tijdens de bijeenkomst zullen de partijleden worden geïnformeerd over de stand van zaken rond het verdere verloop van het verkiezingstraject. De deadline voor het indienen van de kandidaten voor het presidentschap en vicepresidentschap is vastgesteld op donderdag om 12.00 uur. Ook zal een update worden gegeven over de samenwerking met de nieuw gevormde coalitie onder leiding van de NDP.

Hoewel het lijkt alsof de verhoudingen tussen de partijen zijn genormaliseerd, blijft het de vraag hoe de samenwerking zich in de praktijk zal ontwikkelen wanneer de verkiezing van de president en vicepresident zondag aan de orde is. Afgelopen zondag is wel keurig netjes door alle leden van de samenwerkende partijen gestemd op Ashwin Adhin als voorzitter van De Nationale Assemblee. Het is vooralsnog onduidelijk of de ABOP meer posities binnen de coalitie heeft bedongen, aangezien Brunswijk zich ontevreden toonde over de verdeelsleutel in de nieuwe coalitie. 



[4/14] China vult leemte op in Cuba terwijl Russische beloften uitblijven
2025-07-02 01:52:00
2025-07-02 01:52:00

37a527d56a422de5e3368d9b237dcab6 [FeedLink]
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/87158



Terwijl Rusland zijn betrokkenheid in Cuba beperkt, treedt China steeds prominenter naar voren met investeringen in vitale infrastructuurprojecten. In het oostelijk gelegen stadje Jatibonico, waar paard-en-wagen het straatbeeld bepalen en stroomuitval dagelijkse kost is, symboliseert een verlaten suikermolen Cuba’s economische stagnatie. De beloofde wederopbouw door het Russische Progress Agro bleef uit. In plaats daarvan verrijst aan de rand van de stad een door China gefinancierd zonnepark dat 21 megawatt zal leveren – onderdeel van 55 soortgelijke projecten verspreid over het eiland.

Cuba bevindt zich in een diepe economische crisis, verergerd door teruglopende exporten, afnemend toerisme, langdurige stroomstoringen en aangescherpte Amerikaanse sancties sinds de herverkiezing van Donald Trump. De Chinese projecten, in het kader van het Belt and Road Initiative, bieden op het juiste moment verlichting.

In februari opende president Miguel Díaz-Canel een zonnepark nabij Havana in aanwezigheid van de Chinese ambassadeur Hua Xin. Sindsdien zijn acht andere zonneparken in gebruik genomen, goed voor 400 MW – ongeveer een derde van het stroomtekort overdag. Tegen eind 2025 moet dat, met hulp van China, oplopen tot ruim 1.100 MW. China belooft tot 2028 in totaal 2.000 MW aan zonne-energie toe te voegen aan Cuba’s netwerk, bijna twee derde van de huidige vraag.

De Chinese betrokkenheid gaat verder dan energie: schepen uit Chinese havens zoals Shanghai en Tianjin leveren regelmatig zonnepanelen, staal en gereedschap. Vrachtwagens met Chinese opschriften vervoeren de onderdelen naar afgelegen locaties als Jatibonico. Volgens vrachtwagenchauffeur Noel González controleren Chinese technici nauwgezet op brandstofverbruik en routes: "Ze doen wat ze beloven."

Tegenover China’s tastbare bijdrage steken Russische inspanningen schril af. In 2023 heropende Rusland, onder leiding van vicepremier Dmitri Tsjernysjenko, een staalfabriek met een lening van $100 miljoen. De productie bleef echter steken op amper 4.200 ton – ver onder de beoogde 62.000. Ter plekke is de fabriek stilgevallen, tot frustratie van lokale bewoners. "Zonder lawaai of werknemers weten we dat er niets gebeurt," zegt bakker Esperanza Pérez uit Jatibonico.

Hoewel Rusland ook graan en olie naar Cuba heeft gestuurd en toerisme promoot, blijken andere beloften weinig waard. Plannen voor een 'Rusmarket' in Havana, de restauratie van historische gebouwen en de herontwikkeling van het Tarará-strandresort zijn tot dusver niet gerealiseerd. In Tarará zijn de meeste huizen vervallen, en een geplande winkel met Russische goederen is al twee jaar vertraagd.

Toch houdt Moskou vol. In mei 2025 kondigde Tsjernysjenko aan $1 miljard beschikbaar te willen stellen voor Russische bedrijven die in Cuba investeren. Hij sprak van Cuba als een "betrouwbare partner" maar temperde de verwachtingen: "Niets gebeurt in één klap. We nemen kleine stappen."

Analisten wijzen op het verschil in aanpak. "De Russische beloften zijn vaak groter dan de uitvoering," zegt professor William LeoGrande van American University. "China lijkt Cuba daadwerkelijk een levenslijn te bieden." Toch waarschuwt oud-VS-veiligheidsadviseur Fulton Armstrong dat geen van beide landen Cuba volledig uit de malaise zal halen: "Zonder massale hulp zal het eiland blijven worstelen."

Terwijl Havana en Beijing ontkennen dat China spionageactiviteiten ontplooit op het eiland, markeren de investeringen een duidelijke strategische verschuiving. Cuba lijkt, in afwezigheid van oude bondgenoot Rusland, te leunen op China als reddingsboei in een tijd van crisis.



[5/14] Keti Koti 2025: Herdenken met oog op de toekomst
2025-07-01 23:49:00
2025-07-01 23:49:00

f0105e31e84db2901ac1ccd49d8c92d8 [Database]
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/87164



Vandaag staat Suriname stil bij Keti Koti – de herdenking van de afschaffing van de slavernij in 1863, en de viering van vrijheid die pas in 1873 werkelijk gestalte kreeg. De dag symboliseert niet alleen het verbreken van fysieke ketenen, maar roept ook op tot bewustwording over de sociale, economische en culturele sporen die het slavernijverleden heeft nagelaten. Verschillende politieke en maatschappelijke organisaties grijpen deze gedenkwaardige dag aan om te reflecteren op de betekenis van vrijheid in het heden, en om op te roepen tot rechtvaardigheid, inclusie en verbondenheid. In hun boodschappen benadrukken zij dat Keti Koti niet alleen een moment van herdenking is, maar ook een opdracht aan ons allen: om de verworven vrijheid zinvol te benutten en door te geven aan volgende generaties.

A20, DOE en PRO
Op 1 juli herdenken en vieren we in Suriname Keti Koti, de afschaffing van de slavernij. Hoewel dit formeel in 1863 gebeurde, werd echte vrijheid pas in 1873 bereikt. Politieke partijen A20, DOE en PRO benadrukken dat Keti Koti niet alleen een feestdag is, maar ook een moment van bezinning. Het gaat om de vraag hoe we de door onze voorouders bevochten vrijheid vandaag vormgeven en inzetten voor meer gelijkwaardigheid, rechtvaardigheid en inclusie in onze samenleving. De viering roept op tot gezamenlijke reflectie en verantwoordelijkheid voor een toekomst waarin niemand opnieuw wordt buitengesloten of geketend.

BEP
De BEP benadrukt dat Keti Koti niet alleen over het verleden gaat, maar ook over bewustwording, culturele trots en de noodzaak van echte emancipatie. Slavernij was een misdaad tegen de menselijkheid, en het is belangrijk dat alle Surinamers zich bewust worden van deze geschiedenis. De partij pleit voor eerlijk bestuur, sociale cohesie en een rechtvaardige verdeling van toekomstige olie- en gasinkomsten, zodat natuurlijke rijkdom niet leidt tot nieuwe vormen van onvrijheid. Keti Koti moet volgens de BEP een moment van bezinning en nationale eenheid zijn.

SPA
Voor de Surinaamse Partij van de Arbeid (SPA) is de afschaffing van de slavernij een moment van herdenking, viering én verantwoordelijkheid. De partij benadrukt dat vrijheid meer betekent dan het ontbreken van ketenen: het houdt ook in dat iedereen recht heeft op waardig werk, eerlijke lonen en sociale bescherming. SPA waarschuwt voor moderne vormen van uitbuiting, zoals kinderarbeid en structureel lage lonen, en roept op tot politieke moed om deze misstanden aan te pakken. In lijn met haar oprichtingswaarden blijft de partij zich inzetten voor sociale rechtvaardigheid en de bescherming van arbeidsrechten, juist op deze symbolische jaardag.

CUS
Vandaag op 1 juli 2025 roept de Culturele Unie Suriname tijdens de 162e herdenking van Keti Koti op tot nationale eenheid, saamhorigheid en wederzijds respect in een multiculturele samenleving. De slavernijgeschiedenis heeft diepe sporen nagelaten, maar ook bijgedragen aan de veerkracht en diversiteit van het Surinaamse volk. Keti Koti moet volgens de Unie niet alleen worden gezien als een Afro-Surinaamse herdenking, maar als een moment van gezamenlijke reflectie en verbondenheid voor alle bevolkingsgroepen. Alleen door elkaars verhalen te erkennen en bruggen te bouwen tussen gemeenschappen, kunnen we samen werken aan een rechtvaardige en vreedzame toekomst.

SHI
De Stichting Hindostaanse Immigratie benadrukt op deze 162e herdenking van de afschaffing van de slavernij dat de strijd tegen onrecht na 1863 doorging, onder meer door de komst van contractarbeiders uit China, India en Java die eveneens onder uitbuitende omstandigheden werkten. Hoewel de fysieke ketenen zijn verdwenen, bestaan er nog steeds sociale en maatschappelijke vormen van onvrijheid. De herdenking van Keti Koti is daarom niet alleen een moment van reflectie, maar ook van verzet, ontmoeting en verbondenheid. Door samen te herdenken, te delen en te vieren, roept de stichting op tot een gezamenlijke inzet voor een rechtvaardige en inclusieve toekomst, vrij van racisme en uitbuiting.

ABOP
De ABOP eert de voorouders die ondanks generaties van onderdrukking hun kracht en waardigheid behielden. De partij benadrukt dat deze dag niet alleen in het teken staat van herdenking, maar ook van bewustwording en oproept tot voortdurende inzet voor een samenleving gebaseerd op vrijheid, gelijkheid en rechtvaardigheid. In solidariteit roept de ABOP op tot eenheid, reflectie en hoopvolle vooruitgang voor huidige en toekomstige generaties.





Documenten:



[6/14] Van bos naar bord: de potentie van açaí-yoghurt voor Suriname
2025-07-01 21:54:00
2025-07-01 21:54:00

f924b3759893931f89892866c42e4d14 [Database]
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/87155



Açaí is wereldwijd sterk in opkomst als ‘superfruit’, en ook in Suriname wordt de waarde ervan steeds beter erkend. De verwerking van fruit in yoghurt wint aan populariteit, wat een interessante kans biedt voor het ontwikkelen van açaí-yoghurt op de lokale markt.

Lateefa Cairo, student Agrarische Productie aan de Faculteit der Technologische Wetenschappen (FTeW) van de Anton de Kom Universiteit van Suriname (AdeKUS), deed diepgaand onderzoek naar de fysisch-chemische, nutritionele, microbiologische en sensorische kwaliteit van açaí-yoghurt met drie verschillende pulpconcentraties. De titel van haar afstudeeronderzoek luidt: “The effects of açaí (Euterpe oleracea Mart.) pulp on the nutritional, physico-chemical, microbiological, and sensory properties of açaí-flavored yogurt.” Op 30 juni verdedigde zij haar thesis op de universiteitscampus aan de Leysweg. Uit de analyses bleek dat yoghurt met 20% açaí-pulp het beste scoorde op alle onderzochte aspecten.

Fysisch-chemische eigenschappen
De yoghurtvariant met 20% açaí voldeed aan de normen voor zuurtegraad en titreerbare zuurgraad. Ook bevatte deze variant minder suiker dan de yoghurt met 10% of 15% açaí, wat gunstig is voor consumenten die op zoek zijn naar producten met een laag suikergehalte. Daarnaast was het gehalte aan mineralen in deze variant het hoogst.

De yoghurt bleek ten minste zeven dagen microbiologisch stabiel te zijn. Alle metingen bleven gedurende die periode binnen de gestelde veiligheidsnormen.

Bij de sensorische analyse scoorde de yoghurt met 20% açaí het hoogst op kleur, aroma, smaak, textuur en algemene acceptatie. De intense kleur en uitgesproken vruchtensmaak werden bijzonder gewaardeerd.

Nutritionele waarde

Deze yoghurtvariant bevatte het hoogste eiwit- en vetgehalte. Açaí is rijk aan onverzadigde vetzuren, wat gunstig is voor de gezondheid. Het lagere koolhydraatgehalte maakt de yoghurt bovendien aantrekkelijk voor mensen die een koolhydraatarm dieet volgen.

De ontwikkeling van açaí-yoghurt biedt kansen voor zowel de zuivelsector als de promotie van açaí als waardevolle lokale grondstof. Volgens Cairo kan açaí op veel bredere schaal worden toegepast dan alleen in sap of pulp.“Açaí heeft veel potentie om verwerkt te worden in uiteenlopende producten – veel meer dan alleen sap of pulp,” stelt Cairo.

Om een kwalitatief hoogwaardig eindproduct op de markt te brengen, is samenwerking met lokale verwerkers essentieel. Zij moeten gestimuleerd worden om te werken volgens vastgestelde kwaliteitsnormen en -procedures. Dit onderzoek vormt een brug tussen wetenschap en praktijk, met als doel om lokale grondstoffen zoals açaí duurzaam, innovatief en voedzaam te benutten.

De beoordelingscommissie bestond uit: M. Jaggan, MSc · R. Somai, MSc · Prof. L. Ori, PhD · M. van den Berg, MSc.



[7/14] Korpschef benadrukt maatschappelijke rol bij 130-jarig bestaan
2025-07-01 19:56:00
2025-07-01 19:56:00

f195e6d91815340bf2a61ffb15ae2b65 [Database]
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/87165



Tijdens een plechtige dienst in de Sint Petrus en Paulus Basiliek vandaag heeft de leiding van het Korps Politie Suriname (KPS) stilgestaan bij het 130-jarig bestaan van het korps. Korpschef Bryan Isaacs onderstreepte de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de politie en de rol die het KPS door de jaren heen heeft gespeeld in het bevorderen van stabiliteit en veiligheid.

"Het KPS heeft zich de afgelopen 130 jaar ingezet voor waarden en normen, normverheffing, orde, rust, sociale veranderingen en bovenal veiligheid," gaf Isaacs aan. Deze elementen vormen volgens hem de hoekstenen van een stabiele samenleving.

De korpschef erkende dat veranderingen binnen het KPS niet altijd even snel verlopen, maar benadrukte dat het om een gezamenlijk proces gaat. "We realiseren ons dat het een proces is dat in vereniging aangepakt moet worden." De politiebaas wees daarbij op de complexiteit van hedendaagse misdaad en geweld, die volgens internationale inzichten steeds vaker worden beschouwd als een Public Health issue. "Zowel slachtoffers als daders vragen om begeleiding, met inzet van gedragsdeskundigen, artsen en een effectief resocialisatiebeleid. Het vereist een ketenbenadering."

In het betoog stond ook het thema dienstbaarheid centraal. Isaacs riep op tot dienstbaar leiderschap, waarbij het belang van de gemeenschap boven het eigen belang wordt gesteld. "Net als het voorbeeld van Jezus, moeten leiders anderen dienen."

De korpschef sprak verder zijn dank uit aan God voor het voortbestaan van het KPS als instituut, het behouden van de identiteit en de kracht om beproevingen te doorstaan – zowel in het verleden als in de toekomst. Daarbij verwees hij naar Psalm 41:1: God is onze toevlucht en kracht. Een hulp die nabij is in tijden van nood!

Tot slot feliciteerde de korpschef het KPS, de bevolking en de natie Suriname met het 130-jarig bestaan van het korps én met Keti Koti, de dag waarop de afschaffing van de slavernij wordt herdacht en gevierd.



[8/14] Ontslagverzoek Hakrinbank afgewezen: Klokkenluider had recht op bescherming
2025-07-01 18:07:00
2025-07-01 18:07:00

eeab6c61fdb559f4486a1a1d8e5ce92a [Database]
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/87154



De kantonrechter heeft het verzoek van de Hakrinbank N.V. om de arbeidsovereenkomst met een van haar medewerksters te ontbinden, afgewezen. De bank beriep zich op een verstoorde arbeidsrelatie, maar volgens de rechter heeft de vrouw terecht gehandeld als klokkenluider en is zij onvoldoende beschermd tegen intimidatie vanuit de top van het bedrijf.

De medewerkster, had in mei 2021 via het intern klokkenluidersplatform melding gedaan van klachten over vermeende seksuele intimidatie door de algemeen directeur van de bank. Volgens haar waren er vier vrouwelijke collega’s die dergelijke ervaringen hadden gedeeld. Na haar melding werd zij volgens haar verklaring geconfronteerd door de algemeen directeur zelf, die haar beschuldigde van het delen van vertrouwelijke informatie met derden. Ook zou zij onder druk een schriftelijke waarschuwing hebben ontvangen. De vrouw stelde dat hierdoor de bescherming die haar als klokkenluider toekwam, volledig wegviel. Ze meldde zich vervolgens langdurig ziek.

De bank stelde in de procedure dat de medewerkster niet integer had gehandeld, onder meer door het pesten van collega’s, en verzocht de rechter om de arbeidsovereenkomst te ontbinden. De rechter oordeelde echter dat de bank heeft gefaald in het waarborgen van de vertrouwelijkheid en veiligheid voor de klokkenluider. Dat de algemeen directeur – de persoon tegen wie de melding was gericht – zélf het gesprek met haar voerde, werd als bijzonder kwalijk aangemerkt.
“Deze werkwijze maakt de bescherming voor klokkenluiders illusoir,” oordeelde kantonrechter Clayton Wallerlei. "De gehanteerde methode is intimiderend en heeft aannemelijk bijgedragen aan het ziekteverzuim.”

De rechter concludeerde dat de procedure van de bank voor het afhandelen van de melding te kort schoot en wees het verzoek tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst af. Daarmee blijft de vrouw in dienst van de Hakrinbank. 

De advocaat van de vrouw, Audrey Tjong A Sie, zegt dat voor zover haar bekend dit de eerste keer is dat de arbeidsrechter de rechten van de klokkenluiders in Suriname zo heeft beschermd. “Dit vonnis is heel belangrijk voor onze rechtspraak”. Volgens haar blijkt uit het vonnis dat de rechter veel waarde hecht aan goed werkgeverschap van de Hakrinbank bij het in behandeling nemen van klachten. Werkgevers moeten op tijd optreden bij zulke misstanden. Uit de behandeling van de zaak merk ik dat de rechter het belangrijk vindt dat klokkenluiders de moed opbrengen om misstanden bekend te maken. Het is een grote stap. De klokkenluider moet ervan uit kunnen gaan dat de informatie veilig en vertrouwelijk wordt bewaard. In dat geval is dat dus niet gebeurd”, zegt Tjong A Sie. 




[9/14] In Memoriam Patricia Etnel
2025-07-01 16:05:00
2025-07-01 16:05:00

18e7ece40ca50179e45a49fbb5eeb0bb [Database]
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/87143





Een diepe levensles, gegeven door het vertrek van een zielsverwant die ik nooit zo had herkend…

Vrijdag 27 juni 2025 keek ik vanuit Curaçao met knellende pijn in mijn hart online naar de uitvaart van Patricia Etnel. Tegelijk voelde ik dankbaarheid voor haar leven, want door haar kreeg ik een waardevolle levensles van onze Schepper.

Zondag 22 juni 2025 kreeg ik een bericht van mijn zusje: "Patricia Etnel is overleden." Een intens verdriet overviel me. Ik herinnerde me dat ik met Patricia op IMEAO had gezeten. Oude herinneringen kwamen terug.

Patricia en ik waren nooit vriendinnen. Sterker nog, als jong meisje van 18 jaar irriteerde ik me vaak aan haar. Of ze mij bewust irriteerde, weet ik niet, maar het voelde zo. Die indruk bleef jaren hangen. Na de middelbare school zagen we elkaar nooit meer.

Door die herinnering wilde ik niets van haar weten. Zag ik haar op social media, dan klikte ik weg. Mijn hart zat vol boosheid, irritatie en verzet.

Toen ik hoorde dat ze was overleden, ging ik in gebed. Ik vroeg God en Patricia om vergeving voor mijn boosheid, en vergaf mezelf. Door die boosheid los te laten, kon ik met oprechte interesse zien wie zij was geworden.

Mijn boodschap aan vrouwen is het volgende:
Boosheid of jaloezie tegenover elkaar omwille van een situatie of iemand is het niet waard. Liefde tussen mensen is al ingewikkeld genoeg. Maar respect, steun en begrip tussen vrouwen moet altijd blijven.

De afgelopen jaren zag ik Suriname erg achteruitgaan. Terugkeren voelde pijnlijk: een zwakke economie, corrupte politiek, een verwrongen systeem.

Enkele maanden geleden voelde ik sterk: Ik wil terug naar mijn land.' Echte verandering begint bij mezelf, op beleidsniveau, waar mijn stem telt bij het bepalen van wetten en regels. Ik begon te onderzoeken hoe je parlementslid wordt.

Tot mijn grote verbazing ontdekte ik dat Patricia dezelfde visie en roeping voor het land deelde die ik zelf zo sterk voelde groeien.

Het werd me pijnlijk duidelijk: boosheid is verwoestend. Het houdt zegeningen tegen, voor jezelf en je omgeving.

Patricia was een krachtige vrouw, vol vuur voor een beter Suriname. Op de dag van haar overlijden kon ik pas echt begrijpen en waarderen wie ze was. Ze had al zoveel gedaan. 
Ze vocht voor rechtvaardigheid en positieve verandering.

En ik? Ik had het nooit gezien. Boosheid vertroebelde mijn blik. Het was een pijnlijke, maar waardevolle les: laat oude emoties je blik op het goede in anderen niet belemmeren, zeker niet als ze zich inzetten voor iets wat jij belangrijk vindt.

Nu, ruim 30 jaar later, besef ik: Patricia en ik waren nooit vriendinnen, maar ook nooit vijanden. We waren jonge vrouwen met vurige zielen. Ons vuur botste, maar onze harten droegen dezelfde droom.

Patricia overleed op 22 juni 2025 — precies 3 maanden voor mijn 49ste verjaardag. Zij werd net 49 en ik ben op weg naar 49. Haar overlijden voelde als een boodschap, alsof ze me nog één inzicht meegaf: "Norali, volg je roeping, maar wees voorzichtig."

Sinds 2016 woon ik op Curaçao. Dit eiland bracht me rust, maar mijn hart blijft naar Suriname trekken, alsof de grond van Mama Sranan me roept. Bijna tien jaar geleden moest ik Suriname verlaten, niet op zoek naar een beter leven, maar omdat ik werd verdreven door jaloezie, negativiteit en een omgeving die mijn liefde en toekomst niet toestond.

Bij mijn vertrek was de geestelijke en emotionele druk zo groot dat mijn lichaam het bijna opgaf. Ik kreeg een beginnende bloedvergiftiging, maar God spaarde mijn leven.

En nu zie ik: Patricia’s strijd brak haar letterlijk. Haar geest was sterk, maar haar lichaam hield het niet meer vol. Ze werd omringd door tegenwerking, jaloezie en negativiteit. En dat brak haar uiteindelijk.

Dit is mijn teken. Een waarschuwingssignaal van boven: 'Norali, pas op.'

Ik heb mijn hart op de juiste plek en mijn verlangen is zuiver, maar de politieke arena is geen zuivere plek. Ik heb ervaren wat giftige energie met een mens kan doen. Ik ben niet zomaar vertrokken uit Suriname.

Nu voel ik: als ik terugkeer, moet dat geleid zijn door God. Niet door ego, strijd of ambitie. Misschien ligt mijn roeping niet in de politiek, maar in de private sector — op een plek waar ik kan helpen, verbinden en opbouwen. Niet vechten, maar versterken. En zeker niet mijn ziel schaden.

Patricia had het beste met het volk voor. Ze was eerlijk, fel en had haar eigen manier. Maar de prijs die ze betaalde was oneerlijk hoog. Haar leven was een strijd, haar sterven een les! Waarom moet iemand met goede intenties zo’n prijs betalen?

Patricia, je hebt het goed gedaan, vrouw!

49 jaar, nog jong. Mensen zeggen: "te vroeg heengegaan." Dat begrijp ik want het voelt zo, maar ik weet dat bij God niets te vroeg of te laat is. Alles gebeurt op Zijn tijd. Wat jij hebt achtergelaten, blijft.

Jij hebt je taak vervuld. Harten geraakt, ogen geopend, zielen bewogen, ook die van mij - op jouw unieke en krachtige manier.

Zoals bij jouw uitvaart gezongen werd:
"Zachtjes ga je naar de overkant"
Laat het licht van je hart je leiden
naar de volgende bestemming die God voor jou heeft voorbereid.

Patricia Etnel, rust in licht, liefde en vooral in vrede, in de armen van de Allerhoogste. Je hebt je strijd gestreden en mag nu verder met een nog mooiere opdracht in Gods Koninkrijk.

Adjossi Patty  

Met liefde en respect,
Norali Karamat Ali







[10/14] AdeKUS-Infra studenten winnen 3e prijs bij regionale ontwerpwedstrijd
2025-07-01 14:03:00
2025-07-01 14:03:00

a871a202470e2c5c6c588fd4f7dc776f [Database]
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/87152



Vier studenten van de studierichting Infrastructuur aan de Anton de Kom Universiteit van Suriname (AdeKUS) hebben de derde plaats behaald bij een prestigieuze regionale ontwerpwedstrijd, die jaarlijks wordt gehouden in Cayenne, Frans-Guyana. Dit jaar deden teams mee uit Guyana, Brazilië (Macapá) en Suriname. Frans-Guyana zelf was dit keer niet klaar om deel te nemen.

Het Surinaamse team bestond uit Kiren Panchoe, Ashnie Mansabdar, Alessandro Kromokardi en Ranisha Ramanand. Hoewel hun opleiding civieltechnisch van aard is en minder gericht op architectonisch ontwerpen, besloten zij vier maanden geleden om de uitdaging aan te gaan en deel te nemen aan de wedstrijd.


Tijdens de voorbereidingen bleek dat het team inzichten miste die normaal gesproken worden behandeld binnen de meer ontwerpgerichte Bouwkunde-opleiding. Dankzij intensieve begeleiding door Brian Delprado, docent Bouwkunde, slaagden de studenten erin om binnen korte tijd toch een volwaardig en creatief ontwerpteam te vormen.

De opdracht voor dit jaar was het ontwerpen van een conferentiegebouw met een multifunctionele zaal, bestemd voor een open locatie in Cayenne. Het Surinaamse team presenteerde een opvallend ontwerp gebaseerd op het cultureel geïnspireerde concept van een Indiaanse Tukusipan. Het resultaat was een indrukwekkend model dat zelfs als voorbeeld kan dienen voor toekomstige investeerders.

De ontwerpen werden afgelopen week gepresenteerd aan een deskundige, internationale jury. Tijdens de prijsuitreiking in het Amazonia Hotel werden de winnaars bekendgemaakt:
1e plaats – Guyana
2e plaats – Brazilië
3e plaats – Suriname



[11/14] President spreekt volk toe op 162e herdenking van afschaffing slavernij
2025-07-01 12:00:00
2025-07-01 12:00:00

4104bc78e9cb648754e89a8aeeddb6e1 [Database]
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/87159



Op de nationale herdenkingsdag van Keti Koti, 1 juli 2025, heeft president Chan Santokhi zich in een toespraak tot de natie gericht. In zijn verklaring stond hij stil bij de afschaffing van de slavernij 162 jaar geleden, een moment van bezinning én viering voor het Surinaamse volk.

De president benadrukte het belang van collectieve herinnering, veerkracht en de oproep tot nationale eenheid in een tijd van sociaaleconomische uitdagingen en mondiale onrust. Hij riep de samenleving op om inspiratie te blijven putten uit het verzet en de strijd van de tot slaaf gemaakten en verzetshelden zoals Anton de Kom.

Hieronder volgt de integrale verklaring van de president:

Landgenoten,
Lobi Kondreman,

Vandaag, 1 juli 2025, vieren wij gezamenlijk Keti Koti, een dag van grote betekenis voor ons allen. Het is de dag waarop, 162 jaar geleden, de slavernij in Suriname werd afgeschaft.

Op deze dag bezinnen wij ons en vieren tegelijkertijd het feit dat onze voorouders hun vrijheid hebben verworven, na jaren van strijd en opoffering. Hun moed en doorzettingsvermogen blijven een inspiratie voor ons allen.

Bij elke Ketikoti-viering wordt stilgestaan bij de vraag of de ketenen die de tot slaaf gemaakten gevangen hielden, daadwerkelijk zijn verbroken. Als natie hebben wij afwisselend voorspoedige tijden gekend alsook momenten van tegenslag. Momenteel kijken wij als land, als samenleving nu aan tegen een complexer wordende wereld, met conflicten en onrust, terwijl wij een chronisch tekort hebben aan capaciteit en voldoende kapitaal.

Nieuwe sociaaleconomische uitdagingen die zich aandienen, maar ook nieuwe bewoners in ons land en grotere uitdagingen zoals milieuvervuiling en klimaatverandering. Echter zijn er ook veel hoopgevende kansen. Onze natuurlijke hulpbronnen bijvoorbeeld, waar elke Surinamer profijt van moet hebben. Het zal aan ons liggen om er het beste van te maken. Samen als een volk op te trekken en meer focussen op wat ons bindt in plaats van wat ons verdeelt. Laten we vandaag, de Ketikoti-dag, op zoek gaan naar de veerkracht van de tot slaaf gemaakte. Die veerkracht die hem en haar in staat heeft gesteld om ondanks de vele zweepslagen en vernederingen toch uit te groeien tot sterke vastberaden strijders.

Ik roep het Surinaamse volk op om een voorbeeld te nemen aan de legendarische verzetsstrijders. Laten wij een voorbeeld nemen aan mensen als Anton de Kom, die ondanks alle vernederingen en pesterijen van de koloniale overheid zich heeft ingezet voor de idealen van vrijheid, rechtvaardigheid en democratie. Laat hij een baken zijn voor het gehele Surinaamse volk.

Laten we deze dag gebruiken om te reflecteren op ons verleden, zodat we onze eenheid en harmonie kunnen versterken. Ik feliciteer alle Surinamers met 162 jaar emancipatie.


Wan Swit Manspasi Dey





[12/14] Kantonrechter spreekt ondernemer Van den Bergh vrij van rechtsvervolging
2025-07-01 11:46:00
2025-07-01 11:46:00

b925fa0e86e2c63d3afaa338fcbec572 [Database]
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/87156



Kantonrechter Lydia Ravenberg heeft maandag de ondernemer Gerard van den Bergh en diens zakenpartner Asha Badal vrijgesproken van strafrechtelijke vervolging. Tegen deze twee is door Kirpalani N.V. een strafzaak aanhangig gemaakt, waarin zij worden verdacht van verduistering van geldsommen, afkomstig van een lening die Kirpalani aan hen en hun bedrijf, ‘De Vliegende Eend B.V.’, heeft verstrekt. De rechter is vrijwel volledig meegegaan met de verdediging van de ondernemer, raadsman Murwin Dubois. Net als hij is Ravenberg van mening dat hier geen sprake is van verduistering, en al helemaal niet van een strafrechtelijk proces.

Zowel de rechter als de advocaat vinden dat het Openbaar Ministerie (OM) in deze zaak geen vervolging had moeten instellen, omdat deze kwestie reeds in een civielrechtelijke zaak is beslecht. Na de uitspraak van de rechter heeft persrechter Alida Johans het vonnis van haar collega Ravenberg aan de pers toegelicht.

Van den Bergh laat vanuit Nederland weten erg ingenomen te zijn met de uitspraak van de kantonrechter. Hij laat het hier echter niet bij. Hij kijkt uit naar een tuchtrechtelijke zitting die op 7 juli in Nederland wordt gehouden tegen het accountantsbedrijf Ernst & Young in Paramaribo. Volgens Van den Bergh ligt een rapport van de accountant aan de basis van deze strafzaak, die nu terecht van tafel is geveegd. De accountant die het rapport heeft opgesteld, zou volgens Van den Bergh de beroepsregels van het accountantsberoep ernstig hebben overtreden. “Dit rapport is in opdracht van Kirpalani gemaakt,” beweert Van den Bergh.

Kantonrechter Ravenberg heeft in haar vonnis verwezen naar het pleidooi van Dubois. Zij benadrukt dat nergens bewijs is van verduistering. “Het gaat om leningen. Waarom is hier sprake van een strafzaak? Een lening is toch geen strafbaar feit, maar een civielrechtelijke aangelegenheid. En waarom vervolgt het OM, terwijl hier niets strafrechtelijks aan de orde is?” citeert persrechter Johans haar collega-kantonrechter, die het vonnis heeft uitgesproken. Ravenberg ging dan ook voorbij aan de stelling van het OM dat ook bij een lening sprake kan zijn van een strafbaar feit. Zij wijst er wel op dat het OM het vervolgingsrecht heeft, maar oordeelt dat hier geen sprake is van strafbare handelingen zoals verduistering.

Volgens de kantonrechter is bij de leenovereenkomst ook niet concreet aangegeven wat er met het geld gedaan moest worden. Het bleek een vrijblijvende lening te zijn voor het kippenproject, zonder enige details over de bestemming ervan. Hierdoor waren Van den Bergh en zijn zakenpartner vrij in de besteding van het geld en hebben zij dus geen strafbaar feit gepleegd. Zij werden dan ook volledig vrijgesproken van strafrechtelijke vervolging.

Uit het consultantrapport blijkt dat er op drie momenten gelden verstrekt zijn aan het kippenproject: eerst een bedrag van US$ 2.250.000, daarna US$ 750.000 en vervolgens US$ 600.000 voor het opzetten van een geïntegreerd productiebedrijf voor het kweken en slachten van kippen. Er zouden meerdere leningen zijn verstrekt. In totaal gaat het om US$ 3,2 miljoen of SRD 3,2 miljoen.

Over het vonnis in het civielrechtelijk proces zegt strafrechter Ravenberg dat Van den Bergh geen uitvoering heeft kunnen geven aan de vereisten van een businessplan, dat later bleek te zijn opgesteld en niet bestond op het moment dat de gelden werden geleend aan de ondernemer.

Dubois heeft in zijn eerdere pleidooi ook al gewezen op het businessplan dat eerder nooit heeft bestaan. De advocaat betwijfelt dan ook de betrouwbaarheid van het onderzoek door Ernst & Young. In het dossier zouden verschillende bedragen genoemd worden als ‘niet verantwoord’ – oplopend van US$ 825.000 tot US$ 1.060.000 – zonder eenduidige onderbouwing. De accountant van De Vliegende Eend B.V., Hans Girjasingh, komt juist tot een verschil van slechts US$ 15.000, dat volgens hem volledig te herleiden is tot reserveringen bij Kirpalani zelf.

Dubois heeft er tevens op gewezen dat geen van beide ondernemers in dienstbetrekking stond tot Kirpalani N.V., waardoor ook vervolging op grond van artikel 382 van het Wetboek van Strafrecht (verduistering uit hoofde van beroep) zou moeten vervallen. Voor het medeplegen of feitelijk leidinggeven aan een strafbaar feit ontbreekt volgens Dubois iedere onderbouwing in het requisitoir van het Openbaar Ministerie. Hij vroeg om vrijspraak, die nu ook is toegewezen door de kantonrechter.



[13/14] Tijdelijke combinatie lid DNA en President: constitutionele noodzaak?
2025-07-01 09:48:00
2025-07-01 09:48:00

5ec242ee2fb5a074a4c5a1c2121f7e29 [Database]
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/87144



In het aanstaande regeerakkoord wordt ook het streven genoemd te komen tot een sterk rechtssysteem, door invoering en modernisering van wetgeving en versterking van democratische processen. Vanwege het forse achterstallig onderhoud op juridische terreinen als  – fiscaliteit, milieu, ruimtelijke ordening, economie, local content -  is dit beleidsvoornemen goed nieuws. Vele wetten zijn verouderd, niet op elkaar afgestemd of noodzakelijk maar niet tot stand gekomen.

Zeker constitutionele regelgeving, waaronder nogal wat ontbrekende organieke wetten, is verweesd. Een voorbeeld is het  recht van enquête, een sterk parlementair onderzoeksrecht, waarvan de uitvoeringswet na bijna 50 jaar nog niet tot stand is gekomen. Het parlement mist hiermee een sterk controle instrument.

De moeder van alle wetten, de Grondwet, is al in de jaren negentig door Professor Mitrasing als 'poreus' getypeerd. Een illustratie hiervan is de motie van wantrouwen ingevolge art 74 lid a, tegen president Wijdenbosch en vicepresident Radhakishun die op 1 juni 1999 in de DNA met 27 voor en 14 stemmen tegen, werd aangenomen. Het rechtsgevolg van de intrekking ex art 74a GW, van het mandaat ex art 74 a GW, werd verhinderd door art 91 lid 1 GW waarin staat dat de ambtstermijn van de president en vicepresident eindigt op het moment van de beëdiging van een nieuw gekozen president en vicepresident. 

In 1992 werd art 74 a geïntroduceerd, maar de grondwetgever heeft toen over het hoofd gezien om artikel 91 hierop aan te passen. De president en de vicepresident moesten van het parlement vertrekken, maar konden niet gaan. Deze situatie leidde tot een constitutionele patstelling die slechts kon worden opgelost door DNA tussentijds te ontbinden, om nieuwe verkiezingen te kunnen uitschrijven. Het tussentijds ontbinden van DNA was zoals de toen leden Venetiaan en Rodgers terecht stelden in strijd met artikel 56 GW waarin staat dat DNA voor 5 jaar wordt benoemd. De wet waarin werd geregeld de zittingstermijn van DNA te verkorten was in strijd met de Grondwet. Daar was iedereen het mee eens, maar om volledige constitutionele verlamming te voorkomen en met de belofte om het recht van ontbinding spoedig in de Grondwet op te nemen werd DNA tussentijds ontbonden. 

Een vergelijkbaar actueel constitutioneel dilemma heeft zich zondag voorgedaan bij beëdiging van de nieuwe DNA-leden. De president en de vicepresident zijn gekozen tot lid van DNA. Moeten zij hun functie opgeven op het moment dat zij mogelijk worden toegelaten tot DNA. In de GW staat dat de president en de vicepresident geen andere politiek bestuurlijke ambten mogen bekleden. Een combinatie van de twee ambten is derhalve niet toegestaan. Maar op welk moment moet een keus worden gemaakt? De Grondwet zwijgt hierover.

Ministers mogen wel gedurende drie maanden na toelating beide functies combineren. Juist om een bestuurlijk vacuüm te voorkomen. Is het niet logisch te veronderstellen dat een dergelijke bepaling er bij uitstek ook voor de president en de vicepresident had moeten zijn? Het probleem ook hier weer is dat we niet weten of de grondwetgever een omissie heeft begaan of bewust heeft beoogd een tijdelijke combinatie voor deze functionarissen te verbieden. Dat zou overigens wonderlijk zijn gelet op de constitutionele wanorde die dan zou ontstaan, zeker in het licht dat in de GW 87, anders dan de GW 75,  een voorziening ontbreekt voor een situatie dat zowel de president en de vicepresident tegelijk verhinderd zijn hun functie uit te oefenen. Dit moet een omissie zijn geweest. 

Theoretisch is het mogelijk dat na zondag Suriname tijdelijk geen president en vicepresident meer heeft. De verkiezing voor deze ambten zijn aanstaande, maar zal langer duren als de VVV betrokken moet worden. De bepaling van artikel 91 waarin staat dat de ambtstermijn van de president en vicepresident eindigt bij de beëdiging van hun opvolgers lijkt het onmiddellijk effect van het combinatieverbod van art 94 GW te mitigeren. De combinatie van de twee functies is niet toegestaan, maar treedt in werking als de opvolgers hun functie klaarstaan. Dit deed zich ook voor bij de toepassing van art 74a in 1999.

Tegelijkertijd is dit weer een voorbeeld van een hele ongemakkelijke situatie waar we in verzeild zijn geraakt, waarin het gissen blijft naar de bedoelingen van de grondwetgever. De noodzaak steeds te moeten interpreteren maakt opportunistische toepassingen van de Grondwet mogelijk. Het ontbreken van een memorie van toelichting veroorzaakt veel ongerief.

Het voorgaande illustreert andermaal het belang dat onze wetten versterkt en gemoderniseerd worden. Hopelijk wordt nu wel urgent en slagvaardig deze belangrijke belofte ingevuld. 

Hugo Fernandes Mendes







[14/14] Regen en onweersbuien op 1 juli
2025-07-01 07:54:00
2025-07-01 07:54:00

d830b92dd6644d64fec559c803104a33 [Database]
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/87147



De ochtend van deze 1 juli is bewolkt met kans op een regenbui. In de middag ontwikkelen zich onweersbuien. De temperatuur kan stijgen tot maximaal 31°C. De wind is zwak en komt uit het oosten. De kans dat het regent is 50%.

In de vooravond zijn er nog wat buien, maar die nemen af. In de nacht blijft het overwegend gedeeltelijk bewolkt. Het koelt af tot minimaal 24°C. De wind blijft onveranderd.